Konuyla ilgili oto ekspertiz sektöründe hizmet veren firmaların ortak açıklamaları şöyle: Oto ekspertiz merkezleri olarak işimizi daha profesyonel bir şekilde yapabilmek için sürekli olarak kendimizi ve kullandığımız ekipman, test cihazlarını geliştirmekteyiz. TSE dairesinin getirdiği standartlara uygun ölçüm ve denetimler yapmak bizim için oldukça önemlidir. TSE nin sektörümüzün gelişmesi adına yapmış olduğu çalışmalarından dolayı teşekkür ederiz.
Ekspertiz merkezleri, oto test merkezleri olarak hizmet verirler. Bu test merkezlerinin anlamı ve işi trafikten izole edilmiş bir ortamda taşıtı her anlamda test edebilmektir. Araçlar genellikle iki birimde test edilirler. Birincisi GÖVDE grubu İkincisi ise MEKANİK grup sistemleri. MEKANİK ve ELEKTRO MEKANİK sistemlerin içerisinde aracın motoru ve aktarma organları bulunmaktadır. Ekspertiz sırasında teknisyen bu sistemlerin fiziki kontrollerini göz ve el ile yapmaktadır. Dünya üzerinde üretilen her cihazın teknik olarak bir ölçüm değeri, standardı vardır. Üretim bandından çıkan aracın da üretim sonrası planlanan şekilde motorunun beygir gücü tork değerleri aktarma kabiliyeti otomobil üreticileri tarafından dyno test yöntemi kullanılarak kontrol edilmektedir. Dyno test muadili bir yöntem olmaması motorun durumuna dair net bilgi verilememesine ve son kullanıcıda mağduriyet oranının artacağı düşüncesindeyiz. Ayrıca başta Mercedes olmak üzere birçok teknolojik aracın beyin menüsünde üreticisi tarafından "dyno mode" özelliği de standart olarak bulunmaktadır.
Eğitimli ve mesleki anlamda yeterli kişilerce yapılan bu test ile aracın mekanik sistemlerinin çok büyük bir bölümünü denemiş olursunuz.
DYNO testi aracın normal yol koşullarında belirli vites aralıklarında test edilmesinden çok da farklı bir test değildir. Hatta karşı güç oluşturmadığından normal yol koşullarında aracın karşılaşabileceği riskler daha da azdır. Dolayısı ile Dyno test araç için zararlıdır diye bir görüş sağlam temellere dayanmamaktadır. DYNO testi son derece profesyonel bir testtir.
Dyno testine başlanmadan yapılması gerekenler;
Teknisyen aracın Dyno testine alınıp alınmayacağına karar verebilmek için aracın Dyno testi öncesi şu temel kontrolleri yapar.
• Motor yağ seviyesi kontrolü,
• Motor soğutma suyu kontrolü,
• Motor su sızdırmazlık kontrolü,
• Motor yağ sızdırmazlık kontrolü,
• Motor çalışma ses kontrolü,
• Yakıt sistemi sızdırmazlık kontrolü,
• Motor üfleme ve egzoz dumanı kontrolü,
• Görünen kayış kasnakların kontrolü.
• Lastik kontrolleri (yama, çivi, derin kesik, balon),
• Jant kontrolleri (çatlak, kırık, eğrilik, kaynak),
• Ön düzen elemanları boşluk kontrolleri,
• Motor yağ sızdırmazlık alt kontrolleri,
• Şanzıman yağ sızdırmazlık kontrolü,
• Diferansiyel kontrolü,
• Şaft, aks, aktarma organları kontrolleri,
• Motor su sızdırmazlık, radyatör ve soğutucu alt kontrolleri,
• Diagnostik test kontrolleri.
Bu kontroller aracın normal yol koşullarında ve Dyno test hattında karşılaşabileceği risklerin önceden belirlenmesini ve ona göre tedbir alınmasını sağlar. Olumlu şartlar sağlandıktan sonra test teknisyen tarafından gerçekleştirilir.
Dyno testi ile motor gücü dışında hangi sistemler test edilir?
- Dyno testine aldığınız aracın motorunu yüksek devirde yani yükte kontrol etmiş olursunuz, yüksek km li araçların motorları ısındıktan sonra yükte egzoz dan duman verir. Kimi motorların yağına pahalı katkı maddeleri ilave edilerek yağ yakmaları, yatak boşluk sesleri kısa süreliğine de olsa gizlenmekte, Bu tip manipülasyonlar Dyno testi ile de tespit edilebilmekte, dyno testi esnasında ısınan ve sıkıştırılan motor yük altında belirti vermektedir.
- Kimi araç motorları gereken gücü tekerleklere iletememektedir. Diagnostik test ile dahi arıza bildiriminde bulunmayan birçok araç Dyno testi esnasında gösterge panelinde ya da bilgilendirme ekranında uyarı verebilmekte ve böylelikle arızayı tespit edebilmekteyiz, bu arıza bildirimi genellikle ''yeterli tahrik güç üretimi yok'' şeklinde belirmektedir. Kimi araçlar motor tabanlı kimi araçlar ise aktarma organı şanzıman kaynaklı olarak bu tip arızalar yaşamaktadırlar. Bu tip denemeleri yol testi ile yapmanız yetersiz kalabilir. Trafik koşulları sebebiyle tüm vites hızlarda aracın kontrollerini yapamayabilirsiniz. 4x4 çekiş sistemine sahip bir aracın, çekiş sisteminin farklı sürüş modları bulunmaktadır. Hızlı devir, ağır devir, 4x2 arka ve 4x4 gibi farklı modlarının çalışıp çalışmadığını kontrol edebileceğiniz tek test DYNO testidir.
- Tüm araç modelleri için geçerli olmak üzere şanzıman ve vites geçiş kontrollerinin de en sağlıklı şekilde yapıldığı tek yer Dyno ölçüm birimidir. Günümüzde üretilen birçok araç manuel ve otomatik şanzımanlı 5 ileriden 9 ileri vitese kadar değişkenlik göstermektedir. Tüm bu viteslerin geçişleri, vites geçiş devir kontrolleri, en üst vites ile en alt vites arası düşülerek yapılan kompresyonda yani yükte ki kontrol sadece DYNO testi ile mümkündür.
- DYNO testi ile aracın göz ile yaptığınız kontrolleri sırasında tespit edemediğiniz, şaft balansı, rulman bilye ötmesi, şanzıman grup mili boşluğu ve vitesten atma gibi arızaları kolayca tespit edebilirsiniz.
- Yine dyno testi sırasında araç içerisinde duyulmaması gereken sesleri ya da olmaması gereken titreşimleri tespit etmeniz çok daha kolaydır. Yol sürüş testi ile trafikte oluşan gürültü sebebiyle bu tip tespitleri sağlıklı şekilde yapmanız zordur.
- Dyno test ile sadece motor gücü ölçülmüş olmuyor, aracın sahip olduğu motor ve güç aktarma sistemlerinin tamamı değişik devir ve hızlarda test edilmiş oluyor.
Ayrıca Trafikte sürüş sırasında yaşanacak bir problemin, dyno esnasında yaşanması araç güvenliği açısından daha sağlıklı olacaktır.
Profesyonel teknisyenler tarafından test öncesi kontrollerden geçebilen her araç Dyno testine alınmalıdır.